Birleşmiş Milletler (BM) 21 Mayıs Salı günü bir açıklama yaparak, malzeme yokluğu ve İsrail’in genişleyen askeri harekatı dolayısıyla oluşan güvenlik durumu sebebiyle Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah kentinde gıda dağıtımını askıya aldıklarını bildirdi. BM’nin Dünya Gıda Programı (WFP) halihazırda yüz binlerce kişinin yaşadığı Gazze’nin orta kesimlerinde de gıda maddelerinin tükenmekte olduğunu belirtti.
WFP Sözcüsü Abeer Etefa, konuya ilişkin açıklamasında, “Gazze’deki insani yardım operasyonları çökmeye yakın” diyerek eğer Gazze’ye büyük miktarda gıda ve diğer malzeme girişi devam etmezse, kıtlık benzeri koşulların ortaya çıkabileceği uyarısında bulundu.
ABD: ALTERNATİF ROTALAR ÜZERİNDE GÖRÜŞMELER DEVAM EDİYOR
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü Patrick Ryder, dün düzenlediği günlük basın toplantısında, gündemdeki gelişmeler hakkında soruları cevapladı. Ryder, Gazze ile ilgili ABD, İsrail ve BM arasında, personel ve kargonun güvenli bir şekilde taşınması için alternatif rotaların belirlenmesine yönelik ortak çabalar konusunda görüşmelere devam edildiği bilgisini paylaştı. Sözcü Ryder, “Böylece geçici tesisten, (kıyıdaki) toplanma alanından hareketler bugün yeniden başladı. Dolayısıyla, koşullar elverdiği sürece yardımların önümüzdeki günlerde buraya dağıtılacağını tahmin ediyoruz” diye konuştu.
Geçici iskelenin 17 Mayıs’ta faaliyete geçmesinden bu yana Gazze’ye 569 metrik tondan fazla yardımın ulaştırıldığını söyleyen Ryder, yardımın, ‘en çok ihtiyacı olan’ Filistin halkına ulaştırılmasının amaçlandığını söyledi. Ryder, yardım kamyonlarının ‘bazı kişilerce’ durdurulduğunu ve araçlardaki yardım malzemelerine el konulduğunu belirterek, ‘kargoların güvenli bir şekilde taşınması için alternatif yollar belirlendiğini ve yardımların, Gazze genelinde daha fazla dağıtılmak üzere depolara taşındığını’ kaydetti.
İSRAİL BASINI: ABD, REFAH PLANLARINDAKİ DEĞİŞİKLİKLERDEN MEMNUN
Öte yandan, İsrail basınına yansıyan bazı haberlerde, İsrail’in Gazze Şeridi’nin güneyinde, 1 milyonu aşkın zorla yerinden edilmiş Filistinlinin yaşadığı Refah kentine yönelik askeri planlarında yaptığı değişikliklerin ABD tarafından memnuniyetle karşılandığı iddia edildi.
The Times of Israel haber sitesinin haberine göre, ABD’deki Joe Biden yönetiminden üst düzey bir yetkili, İsrail Savunma Kuvvetleri’nin (IDF) ‘güncellenmiş operasyonlarının’ Hamas üzerindeki baskıyı artırdığını, ateşkes ve rehine takası görüşmelerini yeniden canlandırabileceğini savundu. Yetkili, İsrail’in ‘Refah’taki askeri harekata ilişkin planlarını, ilk etapta ABD açısından tatmin edici bir şekilde güncellediğini’ savundu.
‘DOĞRU YOLDALAR’
“İsraillilerin planlarını güncellediğini söyleyebiliriz. Dile getirdiğimiz endişelerin çoğunu (planlarına) dahil ettiler” diyen yetkili, İsrail’in ‘Biden yönetiminin endişeleriyle uyumlu bir şekilde Refah’ta bir harekat düzenleyip düzenleyemeyeceğine ilişkin soruya, İsrail yönetiminin ‘bunu yapmak için doğru yolda olduğunu’ savundu.
Son haftalarda İsrail güçlerinin saldırıları ve tahliye emirleriyle birlikte Refah kentinden yüz binlerce Filistinlinin zorla yerinden edildiğine işaret eden yetkili, Refah’taki durumun son haftalarda ‘dramatik bir şekilde değiştiğini’ savundu.
ABD yönetiminin tavsiyelerini göz önünde bulundurmanın İsrail’in rehine takası ve ateşkes görüşmelerindeki pozisyonunu iyileştirebileceğine işaret eden yetkili, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan’ın Suudi Arabistan ve İsrail’e yaptığı ziyaretlerde, görüşmelerde halihazırda girilen çıkmazın da ele alındığını belirten yetkili, “Bence bunu yapmak için bazı açılımlarımız olabilir. Düzgün bir planımız var” dedi.
CNN: MISIR, İSRAİL’İN KABUL ETTİĞİ ANLAŞMANIN ŞARTLARINI DEĞİŞTİRDİ
ABD’nin CNN International haber sitesi ise görüşmeler hakkında üç kaynağa dayandırdığı haberinde, Hamas ve İsrail arasında Katar’la birlikte dolaylı arabuluculuk görüşmeleri yürüten ülkelerden Mısır istihbaratının, İsrail’in mayıs ayı başında onayladığı ateşkes teklifinin şartlarını ‘sessizce değiştirdiğini’ ileri sürdü. Kaynaklar, Hamas’ın 6 Mayıs’ta açıkladığı ateşkes anlaşmasının, Katarlıların ya da ABD’lierin olası bir nihai inceleme için Hamas’a iletildiğini düşündüğü anlaşma olmadığını savundu.
Buna göre, Mısır istihbaratı tarafından yapılan değişiklikler, ABD, Katar ve İsrailli yetkililerin öfkesine neden oldu ve ateşkes görüşmelerinin çıkmaza girmesine sebebiyet verdi. Kaynaklardan biri, CNN’e “Hepimiz kandırıldık” diye konuştu.
‘MISIR İSRAİL’E BİR ŞEY SÖYLEDİ, HAMAS’A BAŞKA BİR ŞEY’
CNN’e açıklamalarda bulunan üç kaynak da Ahmed Abdel Khalek isimli üst düzey Mısırlı istihbarat yetkilisinin değişikliklerin yapılmasından sorumlu olduğunu savundu. Khalek’in Mısır istihbaratının başındaki Abbas Kamil’in baş yardımcısı olduğu belirtildi.
Görüşmeler hakkında bilgi sahibi bir kaynak, Abdel Khalek’in ‘İsraillilere bir şey, Hamas’a ise başka bir şey söylediğini’ anlattı. Kaynak, Hamas’ın onayının alınabilmesi için Mısır’ın İsrail’in zımnen kabul ettiği orijinal çerçeveye Hamas’ın taleplerini eklediğini iddia etti. Ancak diğer arabulucular ya da İsrail bu durumdan haberdar değildi.
İlk kaynak, “Hamas, kendi insanlarına ‘Yarın bir anlaşmamız olacak’ diyordu. Tüm taraflar, Mısırlıların aynı belgeyi sunduğunu varsayıyordu” ifadelerini kullandı. İkinci kaynak, Mısırlı yetkililerin bunun yerine orijinal çerçeve ile Hamas’ın yanıtı arasındaki ‘çizgileri bulanıklaştırmaya çalıştığını’ anlattı. CNN’in ulaştığı Hamas belgesine göre, kabul edilen çerçevede Gazze’de kalıcı ateşkes ve ‘sürdürülebilir sükunete’ atıf olduğu görüldü.
Haberde İsrail tarafının Gazze Şeridi’nde Hamas bertaraf edilmeden ve rehineler serbest bırakılmadan savaşı bitirmeyi konuşmaya isteksiz olduğu hatırlatıldı.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
